Таң

Күн

Бесін

Екінті

Ақшам

Құптан

Қазір

29 مارس 2024

19 Рамазан 1445 Хижра

  ДІНИ МЕРЕКЕЛЕР

"Анашым, егер де сен ішпегенде ғой..." Астанадағы «Кәмелетке толмағандарды бейімдеу орталығындағы» балалар не туралы айтады

13.02.2017 5146 0 пікір

Бұл жерге келіп өз көзімізбен көрмегенше, ешбір жерде тіркелмеген балалар болады деген мүлде ойыма кірмеген дүние еді. Олар бар, олар өмір сүреді, бірақ олар жоқ сияқты.  "Бұл балалардың құжаттары жоқ, мұндай жайттар бізде көп болып тұрады", - дейді Астанадағы «Кәмелетке толмағандарды бейімдеу орталығының» аға тәрбиешісі Айгүл Болатханқызы. Алты жыл жұмыс істеген уақытында осы мекеменің  басқа да қызметкерлері сияқты Айгүлдің де көрмеген, естімеген жүрек жарды оқиғалары қалмаған. Орталықтағы балалар мен жасөспірімдер әртүрлі. Көбіне бұл жердің тұрушылары осы жерге ата-аналары оларды бағып-қаға алмағандықтарынан келеді.  Мысалы, қазір орталықта төрт-ақ жастағы ұл бар. Оны Астана көшелерінің бірінен тауып алған. Ұлдың анасы белгісіз бағытта кетіп қалған.

Ренат Ташкинбаев пен Тұрар Қазанғаповтың репортажы

 

<p>"Обратите внимание на дерево. Девочка нарисовала дупло. Это значит, у нее глубокая душевная рана, потому что дерево означает жизненную энергию", - психолог центра Айнур Мусаханова показывает нам рисунки детей и тут же их анализирует.</p> 

"Мына бір талға көңіл қойыңыздаршы.  Қыз талға қуыс салып қойған.  Оның өте ауыр жан жарасы бар, өйткені тал өмір энергиясын білдіреді", - деді орталықтың психологы Айнұр Мұсаханова бізге балалардың салған суреттерін көрсетіп әрі талдау жасай отыра. 

 

<p>Помимо дупла в дереве, есть еще одна популярная деталь на которую обращают внимание психологи, - отсутствие трубы на крыше дома. Часто это трактуют как нехватку домашнего тепла, уюта.</p> 

Талдағы қуыстан басқа, психологтардың егжей-тегжейлі көңіл аударатын басты нәрсесі, - үйдің мұржасының болмауы. Көбіне бұл үйдегі жылу мен жайлылықтың болмауын көрсетеді. 

 

<p>История №1</p>
<p>"У нас есть девочка в центре, у нее нет мамы. Папа приехал с ней сюда на заработки, жилья нет. Он познакомился по Интернету с одной женщиной и оставил ей ребенка. Объяснил это тем, что у него безвыходное положение", - рассказывает Мусаханова.</p> 

 №1 оқиға

"Біздің орталықта анасы жоқ қыз бар. Әкесі жұмыс іздеп келген, олардың өз баспанасы болмаған. Ол ғаламтор арқылы бір әйелмен танысып, қызын соған қалдырып кеткен. Мұнысын шарасыздықтан жасағанын түсіндірген", - деп әңгімелейді Мұсаханова.

 

<p>12-летняя девочка очень привязана к отцу и в тоже время не забывает про ту самую женщину, у которой жила восемь месяцев. Ее она называет своей мамой и рисует в виде розы.</p> 

12 жасар қыз әкесіне қатты бауыр басып қалған, сондай-ақ, өзі сегіз ай үйінде тұрған әйелді де ұмытпайды. Оны өзінің анасы деп айтады әрі оны раушан гүл түрінде бейнелейді. 

 

<p>Мы намеренно не показываем лица этих детей, надеясь на то, что та сложная ситуация, в которой они оказались, носит временный характер. И мы верим, что в будущем их судьбы сложатся наилучшим образом.</p> 

Біз бұл балалардың түрлерін әдейі көрсетпейміз, бұлар тап болған қиын жағдай уақытша ғана нәрсе деп үміттенеміз. Келешекте бұлардың тағдыры жақсы көрініске ие болатындығына сенеміз. 

 

<p>История №2</p>
<p>А вот этим ребятам всего по четыре годика. На сегодняшний день в центре они самые маленькие. Судьбы у них похожие. Одна мать оставила своего ребенка у родственников, сказала, что уезжает на заработки, и пропала. Другая оставила ребенка без присмотра и ушла в неизвестном направлении, до сих пор о ней ничего не известно.</p> 

 №2 оқиға

Ал мына балалардың жасы төртте ғана.  Бүгінде орталықтағы ең кішкентайлар осылар. Олардың тағдыры ұқсас. Біреуінің анасы оны туыстарына қалдырып, өзінің жұмыс іздеп кететінін айтып, сол күйі келмеген.  Ал екінші ана болса, баласын қараусыз қалдырып, өзі беті ауған жаққа кетіп қалған, әлі күнге ол әйел туралы еш хабар жоқ.  

 

<p>История №3</p>
<p>Самому взрослому ребенку в центре сейчас 16 лет. Примечательно, что у девушки до сих пор не было никаких документов. До того как оказаться здесь, она жила у родственников и к ним же готова вернуться.</p> 

 №3 оқиға

Орталықтағы ең үлкенінің жасы қазір 16-да.  Есте қаларлығы, бұл қыздың осы уақытқа дейін ешбір құжаты болмаған. Бұл жерге келгенше ол туыстарының қолында тұрған екен, қайтып сол туыстарымен тұруға дайын.  

 

"Я с мамой не общаюсь, а папа погиб", - говорит она. Сейчас решается вопрос о лишении матери этой девушки родительских прав. Родственники хотят оформить опеку.

"Мен анаммен араласпаймын, ал әкем қайтыс болған", - дейді ол.  Қазір бұл қыздың анасын ата-аналық құқығынан айыру мәселесі шешілуде. Туыстары оны қамқорлыққа алғылары келеді екен.

<p>Фото Турар Казангапов</p> 

 Тұрар Қазанғапов түсірген фотолар

 

Как правило, дети, оказавшиеся в трудной ситуации, могут находиться в центре до трех месяцев. За это время решается вопрос - оставлять их с родителями или отправлять в детский дом.

Қағида бойынша, қиындыққа ұшыраған балалар орталықта үш айға дейін қала алады екен.  Осы уақыт ішінде оларды ата-аналарымен қалдыру немесе балалар үйіне жіберу мәселесі шешіледі.  

Часто родители этих детей пьют, не имеют постоянного жилья, даже не могут обеспечить своих чад горячим обедом.

Көбіне бұл балалардың ата-аналары арақ ішеді, тұрақты тұратын баспанасы жоқ, тіпті балаларына ыстық тамақ та жасап бере алмайды.

"Особенно болезненно, когда к нам поступают дети дошкольного возраста, чьи родители злоупотребляют алкоголем. Они вместе с родителями ходят по мусоркам, когда есть что-то - питаются, когда нет - не едят. Когда они к нам сюда поступают, то бывает, что им непривычна еда по режиму. В первое время они даже не могут все это съесть, их организм не воспринимает, они до того истощенные бывают", - рассказывает старший воспитатель Центра адаптации несовершеннолетних Астаны Айгуль Болатханкызы.

"Әсіресе, бізге ата-анасы ішімдікке салынып кеткен, мектеп жасына дейінгі балалардың келуі  ауыр тиеді. Олар ата-аналарымен бірге қоқыстарды аралап, жеуге жарайтын нәрсе тапса - жеп, таппаса – тамақ жемей жүре береді. Олар бізге келгенде, уақытымен тамақ ішу оларға жат нәрсе болып көрінеді.  Бастапқы уақытта олар тамақты тауыса алмайды, өйткені олардың ағзалары асты қабылдамайды, сондай әлсіреген халде болады", - дейді Астанадағы «Кәмелетке толмағандарды бейімдеу орталығының» аға тәрбиешісі Айгүл Болатханқызы.

В этом учреждении пятиразовое питание. И, рассказывая о плюсах нахождения в центре, дети часто говорят, что кормят здесь хорошо.

Бұл мекемеде күніне бес уақыт тамақ береді. Орталықтың жақсы жағын айтқанда, балалар бұл жерде жақсы тамақтандыратынын айтады.  

"Нередко бывает, что к нам дети поступают грязные, худые, а потом уже потихоньку приходят в себя, у них даже цвет кожи меняется. И когда потом родители приходят, на них смотришь, и как будто бы это не их ребенок", - говорит старший воспитатель.

"Бізге көбіне балалар кір-қожалақ, жүдеу болып келеді, уақыт өте өздеріне келіп, тіпті терілерінің түсі де өзгереді. Кейін балалардың ата-аналары келгенде, оларға қарап, осылардың баласы ма деп те қаласын ", - дейді аға тәрбиеші. 

Но ни хорошее питание, ни тепло, ни доброе отношение воспитателей не заставят этих детей полностью отказаться от родителей, какими бы они ни были. Все хотят домой.

Бірақ нәрлі тамақ та, жылу да, жақсы қарым-қатынас та балаларды өз ата-аналарынан бас тартуға мәжбүрлей алмайды. Бәрі де үйлеріне қайтқысы келеді.   

"Когда к ним приходят родители, то у них глаза меняются, они радуются, такие счастливые, они обнимаются. Сидят, улыбаются, спрашивают: "Когда ты меня заберешь?", - говорит воспитатель.

"Оларға ата-аналары келсе, олардың көз жанарлары өзгеріп, қуанып, өздерін бақытты сезініп, олармен құшақтаса кетеді. Күлімдеп, олардан: "Мені қашан алып кетесің?- деп сұрайды", - дейді тәрбиеші. 

"Иногда спрашиваешь: а мама тебе вкусно готовит? Да, говорит, мама дома вкусно готовит. Но часто мы выезжаем по адресам, составляем акты жилищно-бытовых условий, и мы видим, что там нет никаких условий для приготовления пищи, нет ни газплиты, ни посуды, а лежат одни пустые бутылки из-под алкоголя. Вот так эти дети фантазируют, придумывают. Они стараются плохо не говорить о своих родителях", - продолжает она.

"Кейде: Анаң саған дәмді тамақ жасай ма? - деп сұрасаң. - Иә, анам үйде дәмді тамақ жасайды деп жауап береді.  Бірақ біз жиі мекен-жайларға барып тұрамыз, тұрмыс жағдайлары туралы актілер жасаймыз, сол кезде біздің көретініміз – тамақ жасауға ешбір жағдай жоқ, газплита, ыдыстар мүлде жоқ, тек ішімдіктен босаған бөтелкелер ғана жатады. Міне, бұл балалар осылайша қиялдайды, ойдан шығарып алады. Олар ата-аналары туралы жаман сөз айтпауға тырысады", - деп сөзін жалғастырды ол.  

Родители могут беспрепятственно посещать детей, но при одном условии - явится в центр они должны трезвыми.

Ата-аналары балаларына кедергісіз келе берулеріне болады, бірақ бір шарт бар – орталыққа келгенде олар мас емес түрде келулері керек.  

<p>История №4</p>
<p>Сейчас здесь есть ребенок, который ждет, пока мама докажет свою независимость от алкоголя.</p> 

 №4 оқиға

Қазір бізде бір бала бар, ол өз анасының ішімдікке салынбағанын дәлелдеуін күтіп жүр. 

 

<p>"Мама на протяжении определенного времени употребляла спиртные напитки. Затем она уже сама поняла, что самостоятельно не может справиться с этой проблемой. Сама же обратилась к инспектору ювенальной полиции, попросила о помощи, чтобы ее поместили в наркологию для лечения. Сейчас в отношении матери идет сбор материалов. Если суд решит, что нет основания для лишения родительских прав, что можно дать маме шанс, то она&nbsp;после суда заберет ребенка", - говорит Айгуль Болатханкызы.</p>

“Анасы белгілі уақыт аралығында ішімдік ішетін болған. Кейін арақты өздігінен қоя алмайтынын түсінеді. Өздігінен ювенальды полицияның инспекторына барады, көмек көрсетулерін сұрайды, оны емдеу үшін наркологияға жатқызды. Қазір анасына қатысты материалдар жиналып жатыр. Егер сот ата-ана құқығынан айырудың қажеті жоқ десе, онда соттан кейін баласын алып кетуге анасына мүмкіндік беріледі", - дейді Айгүл Болатханқызы. 

 

Девочка, которая ждет, когда ее мама решит проблему с алкоголем, также нарисовала дом без трубы. Помимо нее, у матери еще есть двое детей - все от разных браков. В настоящее время один ребенок у отца, другой в доме малютки.

Анасының арағын қоюын күтіп жүрген қыз да үйді мұржасыз салып қойған екен.  Одан басқа, анасының әрбасқа некеден тағы да екі баласы бар. Қазіргі уақытта бір баласы әкесінде, екіншісі сәбилер үйінде. 

"Я очень сильно люблю свою семью. Мы живем очень весело. Мама очень любит меня, братишку. Я хочу, чтобы мама меня забрала, чтобы мы жили дружной семьей, так как мы жили раньше дружно, весело. Я сильно-пресильно хочу жить хорошо, дружно, весело и эта моя мечта", - это письмо, которое написала девочка.

"Мен жанұямды қатты жақсы көремін. Біз қызықты өмір сүреміз. Анам мені де, бауырымды да жақсы көреді. Анамның мені алып кеткенін қалаймын, бұрынғыдай тату-тәтті өмір сүргім келеді. Менің арманым – тату-тәтті өмір сүру", - бұл сол қыздың жазған хаты. 

Как правило, если родители не доказывают свою способность быть ответственными, детей отправляют в детский дом. В среднем в год от 20 до 30 ребят из центра идут в интернат.

Ережеге сай, егер ата-аналары жауапты бола алатындықтарын дәлелдей алмаса, балаларды Балалар үйіне жібереді. Орташа есеппен, жылына орталықтан 20-30 шақты балалар интернатқа орналастырылады. 

<p>На памяти сотрудников центра есть истории со счастливым концом, когда родители сумели преодолеть свою зависимость от алкоголя, встать на ноги и вернуть детей.</p>

Орталық қызметкерлерінің есінде ата-аналары ішімдікке тәуелділіктерін қойып, аяқтарына тұрып, балаларын қайтарып алып бақытты аяқталған оқиғалар да жоқ емес. 

 

<p>История №5</p>
<p>"Как-то к нам поступили брат с сестрой, оба учились в 5 классе. Отца у них родного не было, одна мать была, но проживала с сожителем. Об отчиме они очень хорошо отзывались, это была нормальная семья, со средним достатком. Но вот отчим умирает и после этого мама спивается", - вспоминает старший воспитатель центра.</p>

 №5 оқиға

"Бірде бізге ағасы мен қарындасы келді, екеуі де 5-ші сыныпта оқиды екен. Туған әкелері болмаған, аналары болған, бірақ ол бір адаммен тұрған.  Өгей әкелері туралы олардың ойлары дұрыс болатын, орташа ауқаты бар, жөні түзу жанұя болатын.  Бірақ өгей әкесі қайтыс болған соң, анасы араққа салынып кеткен екен", - деп есіне алды орталықтың аға тәрбиешісі.

 

"Когда мама приходила к нам, этот мальчик всегда плакал и маму ругал: "По твоей вине мы оказались здесь, если бы ты не пила, мы бы здесь не оказались! Зачем ты пьешь? Прекращай!" Вот так он ей говорил постоянно", - продолжает свой рассказ сотрудник центра.

"Анасы бізге келгенде, ұлы ылғи да жылап, анасына ұрсатын:  "Сенің кінәңнан біз осы жерге келдік, егер сен ішпегенде ғой, біз бұл жерге келмес едік! Сен не үшін ішесің? Қойсаңшы!" Міне, ол үнемі осылай айтатын", - деп әңгімесін жалғастырды орталықтың қызметкері.

"Мама собралась с силами. В суде ей дали полгода ограничения родительских прав, дети были временно переведены в приют для несовершеннолетних. В итоге женщина действительно исправилась. Через полгода она восстановила свои родительские права и забрала детей", - говорит старший воспитатель.

"Анасы есін жияды. Сот оны алты айға ата-аналық құқығынан айырады, балалары уақытша кәмелетке толмаған балалар үйіне ауыстырылды. Нәтижесінде әйел расымен де өзін қолына алып,  алты айдан соң ата-аналық құқығын да, балаларын да қайтарып алды", - деді аға тәрбиеші.

Помимо детей из семей, оказавшихся в сложной жизненной ситуации, в центр поступают и обычные подростки, которые оказываются одни на улице в ночное время. Как правило, за такими наутро приходят родители.

Өмірдің қиыншылығына тап болған жанұя балаларынан басқа бұл орталыққа түнгі уақытта көшеде жалғыз жүретін кәдімгі жасөспірімдер де келеді. Әдетте, таңертең олардың артынан ата-аналары келіп, алып кетеді. 

Есть и те, которые сбежали из дома. Например, очень часто в Астане оказываются дети, которые приехали из регионов, чтобы просто посмотреть столицу. Но это уже совсем другие истории. Фото Турар Казангапов. Снято на Nikon D500.

Үйлерінен қашып кететіндер де болады.  Мысалы,  Астанада жиі болып тұратын жағдай – аймақтардан келген балалар астананы көреміз деп жүретіндер.  Алайда бұл мүлде басқа оқиға. Фотоға түсірген Тұрар Қазанғапов. Фотолар Nikon D500 фотоаппаратына түсірілген.


Дереккөз: https://tengrinews.kz/fotoarchive/922/

Аударып дайындаған: Muftyat.kz

Пікірлер (0)

Тіркелген қолданушылар ғана пікір қалдыра алады. Сайтқа кіру